![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9NwjSXhZI5JioXw5yu0_oxs-3eWgrQrshGX17eVuTSkEekU3y61ckKKCd3sd3FwJgps3FAQ3y2fhqqZcBYYGsB_-j2XJzgx6orTKQcAz2fei3HIqagvG_q9KML36GlQ_whbmhFUHsNSNd/s400/pobrane.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYvsWxMymIC9TWtUXqT0FctrYEocbSospFqwkbFQdGKGQmAu9HREsphzgwbs5wUWRND_caNoKO0LRUk6yb31mznTgXmXE6NKFZD_HGVrYK-6r6Ija17q1-8B_WN_gGg5Lji7npH5Gfusgd/s400/pobrane+%25281%2529.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZzk_4KhKXzJpfqZiTwpFbOm0udmoIqCD2S54YF-0_Kl3yBI5uX6gch0f-c6zatSlY937c9_bC26MRq3SccQp_lS0W9qN4BoSVMyuD5QdDYm5c-UyCKaMbpP7fe_v8tinH1XdQstGKpyfU/s400/18938.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0aVs_VcjBVV6LERMtxJmUgwL9KztIGCqoSOq72ipdgKiEL_ISqnXe7skpnQEwAMd8uUoHjMBCRnIXSu2O5QN254n-cssc5j6qAUUK6FKyxFNN2XxHqZ89ACHjpaWm01WUemuPoc6Vx9rS/s400/m.854.jpg)
![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrq6QTRUNSScrIabbjBrLQzQpQWZ4cuGOFFBlzf_xwZMF1sTCF6mIYVP_PFytP4F8mBmU6luDlPIwWodl5CApgzi5FqyfgRR-63d2Z2DsHhOw64CmRyXMKQ1zlgqMxDERy4L7WEM8cguOi/s400/102052.jpg)
Historia "Esplanady" sięga początku 1905 roku, kiedy rozpoczęła działalność kawiarnia Romana Drobnera przy placu Szczepańskim. Był to pierwszy w Krakowie i jedyny jak dotąd budynek wzniesiony z przeznaczeniem na kawiarnię. Pomimo nazwy "Wiosenna", krakowianie od razu ochrzcili ją jako "Drobnerion". Autorem projektu budynku był jeden z najwybitniejszych krakowskich architektów - Jan Zawiejski. Stworzył plan jednopiętrowego pawilonu kawiarnianego zwróconego frontem do Plant, o architekturze secesyjnej, wzbogaconej mnóstwem kunsztownych detali, nawiązującej do najwspanialszych budowli tamtych lat. W lutym 1907 r. z niewiadomych przyczyn kawiarnia spłonęła, na szczęście niemal natychmiast ją odbudowano prawie w niezmienionej formie. Po śmierci Romana Drobnera jesienią 1913 r., wdowa po nim wydzierżawiła kawiarnianą salę na kinoteatr o nazwie "Wisła", którego widownia mogła pomieścić 400 osób. Pod koniec I wojny kino uległo likwidacji, by w latach 20. kolejni dzierżawcy zmienili salę w podrzędny lokal dansingowy pod nazwą "Polonia", a potem "Udziałowa". Kawiarnia wróciła do dawnej świetności dopiero wiosną 1927 roku po przejęciu jej przez znakomitego restauratora Jana Bisanza. Lokal pod nazwą "Pavillon" pozostał w jego rękach do wybuchu wojny w roku 1939. Po wojnie kawiarnia działała pod nazwą "Adria" (ja balowałem w "Adrii" w Nowej Hucie w r. 1976), a po upaństwowieniu zdegradowano ją do roli jadłodajni "Powszechna". Jednak już w 1955 r. przemianowano ją na lokal dansingowy o nazwie "Esplanada". Jeszcze przed październikowymi przemianami (1956) powstał tam kabaret "Smok", którego pomysłodawcą i pierwszym konferansjerem był Stefan Otwinowski. Kabaret był eksperymentem o nieskrywanych ambicjach artystyczno-literackich, niestety odbyły się tylko dwa jego programy. Od maja 1956 wieczorami ludzie tańczyli tam na dansingach, zaś w ciągu dnia zgodnie z duchem nowych czasów "Esplanada" była "punktem zborowego żywienia", czyli jadłodajnią. Hucznie obchodzony sylwester 1958 roku był ostatnim pożegnaniem roku w "Esplanadzie". Bardzo szybko pod naciskiem władz i posła Bolesława Drobnera (najmłodszego syna Romana Drobnera) zatwierdzono projekt budowy pawilonu wystawienniczego, który równie szybko doprowadził do wyburzenia pięknego budynku kawiarni.
Oczywiście, że teraz w funkcjonalnych wnętrzach Bunkra odbywają się świetne wystawy, że obiekt ten na stałe wpisał się w mapę Krakowa, ale "Esplanady", której widoku nie pamiętam, żal mi niezmiernie. Żałuję, że nie dotrwała czasu, kiedy mógłbym w niej zatańczyć, zjeść coś i napić się wódki.
Pierwsze i ostatnie zdjęcie, to "Esplanada" przed 1959 rokiem. Dwa środkowe przedstawiają wnętrza Bunkra Sztuki, trzecie - ogródek "Bunkra Cafe" nocą.
[Faktografia z publikacji w "Gazecie - Kraków GW"]